Sık Sorulan Sorular
Toprak analizi, toprakta yetişecek olan bitkinin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve kaliteli ürünler yetiştirmek amacı ile laboratuvar sonuçlarının yorumlaması ile yapılır. Hangi bitki türünün besin maddesi yeterli değil hangi besine hangi mineral gerekli olduğu belirlenir. Bu analizler sonuncunda bitkiyi yetiştiren üretici hangi gübre türünü tercih etmeli, ne kadar süre ile kullanmalı gibi soruların cevabını alır. Kaliteli ve kârlı bir üretim yapmış olur. Amaç toprağın verimini arttırmaktır.
Ülkemizde mevcut tarım topraklarının analizinin yapılması, verimli ve sürdürülebilir bir tarımın yapılması için önemlidir. Tarımsal üretimde amaç; mümkün olan en yüksek verimi ve en kaliteli ürünü elde etmektir. Bu amaca ulaşmak için en etkili faktör; DENGELİ ve DÜZENLİ gübreleme yapmaktır. Bu ise ancak TOPRAK ANALİZİ ile mümkündür.
Toprak Numunesi Nasıl Alınır / Toprak Analizinin Önemi
TOPRAK ANALİZLERİNİN AMACI
Topraklarda bulunan bitkiye yarayışlı besin maddesi miktarlarını bularak o topraklarda yetiştirilecek bitkilerin isteği olan gübre cins ve miktarlarını ortaya koymaktır. Çiftçinin kafasında daima tarlasında yetiştirdiği ürün için hangi gübrenin,
NE KADAR ? NE ZAMAN ? NASIL ? kullanılacağına dair sorular vardır. Bu soruların cevabını başka başka yerlerden aramak yerine toprak analizlerine dayalı bir gübreleme programı uygulamak en doğru ve kestirme yoldur.
Kârlı bir gübreleme ancak, bitkinin isteği olan gübre cins ve miktarını bilmek ve bu gübreleri en uygun zamanda ve şekilde toprağa uygulamakla yapılabilir. Burada önemli olan diğer bir hususta gübreye en az parayı vererek en fazla ürünün nasıl kaldırılacağını bilmektir. Bunun içinse toprak analizlerinin sonucu toprağımızdaki besin maddesi miktarını bilmemiz gerekir, yani toprak analizleri yaptırmalıyız.
Unutulmamalıdır ki;
FAZLA ATILAN GÜBRE FAZLA PARA DEMEKTİR!
Bitkinin ihtiyacından fazla gübrenin toprağa uygulanmasının gereği yoktur. Üretimden amaç birim alandan elde edilen kazancı artırmaktır. Uygulanan fazla gübre fazla ürün getirmeyeceği için sadece masrafı artırmaktadır.
HİÇ BİR ZAMAN NE KADAR ÇOK GÜBRE O KADAR ÇOK ÜRÜN DEMEK DEĞİLDİR!
Toprağa gerektiğinden fazla verilen herhangi bir besin maddesi toprakta bitki besin maddeleri arasında ki dengeyi bozar. Bu ise toprakta fazlalığı meydana gelen bir besin maddesinin, diğer besinlerin bitki tarafından alınmasını engellemesi şeklinde olumsuz bir durumun ortaya çıkmasına sebep olur
TOPRAĞI ANALİZ ETTİRMEDEN GÜBRE KULLANIRSAK NE OLUR?
- Toprağa gereğinden fazla veya az gübre verilebilir.
- Toprağa yanlış cins gübre verilebilir.
- Yanlış zamanda ve yanlış şekilde gübre kullanılabilir.
Bu şekilde yapılan bir gübrelemenin ürün artışı üzerindeki etkisi ya az veya hiç olmayabilir.
TARLADA TOPRAK ÖRNEKLERİ NEREDEN ALINIR?
Değişik tarlaların topraklarında farklı miktarlarda bitki besin maddesi bulunmaktadır. Bunun için her tarladan ayrı ayrı toprak örneği alınması gerekir.
- Aynı tarla içinde, değişik özellik gösteren kısımlar bulunabilir. Mesela tarla toprağının bir kısmı açık renkli, diğer bir kısmı koyu olabilir. Bu renk farklılığı bize tarlanın bu iki kısmında organik madde ve demir gibi birçok madde bakımından farklılıklar olduğunu gösterir.
- Tarlanın bir kısmı düz bir kısmı eğimli olabilir veya tarlanın bir kısmı çorak, diğer bir kısmı nispeten daha verimli olabilir. Eğer aynı tarlanın içinde böyle farklı yerler varsa bu alanlardan da ayrı ayrı toprak örneği alınmalıdır.
SULAMA SUYU ANALİZİ
Bitkilerin su ihtiyacını karşılamak amacıyla, herhangi bir su kaynağından (akarsu, gölet, kuyu suyu vs.) örnek alınarak, bu suyun sulama suyu olarak kullanılıp kullanılmayacağı yönünde gerekli analizler yapılarak, değerlerin tavsiye edilen veya izin verilebilecek değer aralıklarında olup olmadığının tespitinin yapılmasına “Sulama Suyu Analizi” denir. Su kalitesi, suyun kullanım amacıyla ilgilidir. Kullanılan su kullanım alanına göre değerlendirilmelidir. Bu nedenle su kaynağından alınan su örneklerinin kullanım amacı kriterlerine göre laboratuvarda detaylı analizlerinin yapılması gerekir.
SULAMA SUYU ANALİZİNİN AMACI
Sulama sularının kalite özelliklerinin ve içerisinde bulunan maddelerin bilinmesi toprak verimliliğinin devamlılığı yönünden önem taşımaktadır. Bitki gelişiminde gözlenen gerileme veya durmada sulama suyunun kalitesinin de etkisi vardır. Sulama suyunun kalitesinin iyi olmaması, bu su ile sulanan arazilerin zamanla tuzluluğunun artmasına, çoraklaşmasına sebep olabilir, sulanan bitkilerin gelişiminde olumsuz etkisi görülebilir. Bu nedenle sulama sularının kullanılıp kullanılamayacağının önceden analizleri yaptırılarak belirlenmesi gerekir.
Su kaynaklarının doğru kullanılması toprak verimliliği, kullanılan gübrenin etkinliği ve bitkinin gelişmesini olumlu yönde etkileyecektir. Bu nedenle sulama suyu analizi önem arz etmektedir.
SU NUMUNESİ ALINAN YERLER VE ALINMA ZAMANI
Durgun Sular (Göl): Numune, suyun en derin kısmından, derin yerin yüzeye doğru orta kısmından ve derin yerin üstünden olmak üzere üç farklı derinlikten alınır.
Yeraltı Suları (Artezyen, Kuyu): Su numunesi, tulumba ile çekilerek 15-20 dakika boşa akıtıldıktan sonra alınır.
Akarsular (Irmak, Dere, Nehir, Çay): Su numunesi, akarsuyun en hızlı şekilde akan, durgun olmayan kısmından alınır. Yüzeyin 50 cm altına bir kap daldırılarak alınır, uygun numune kaplarına aktarılır. Alternatif olarak, numune şişeleri ve kapları da akarsuya doğrudan daldırılabilir. Ancak özellikle belirli bir analiz istenmedikçe yüzey tabakasından numune almaktan sakınılmalıdır.
BİTKİ (YAPRAK) ANALİZİN FAYDALARI
Toprakların besin maddelerinin tespiti.
Bitkilerin gelişme bozukluklarının teşhisi ve giderilmesi.
Gübre kullanımının kontrolü ile bitkilerin doğru beslenmesi.
Hasat zamanının tespiti.
Bitki numunesi nasıl alınır?
Bitki örnekleri amaca uygun şekilde alınmalıdır. Ayrıca örnek alırken bilhassa mikro element tayinleri için, kesinlikle metal kesiciler kullanılmamalıdır. Örnekler sağlıklı ağaçlardan alınmalı, semptomlu ağaçlardan ayrıca örnek alınmalıdır.
GÜBRE ANALİZİ
Tarımsal üretimde kullanılan gübrelerin, tescil analizlerini ve içeriklerini belirlemek amacıyla yapılan analizlerdir
Örnek alınırken ortamın rutubetsiz, tozsuz, temiz olmasına özen gösterilmelidir.
Torba içerisinde olan gübrelerden örnek alınması halinde açılmamış, parçalanmamış torbalardan örnek alınmalıdır.
Laboratuvara gönderilmek üzere ayrılan gübre örneği temiz , kuru ve en az 1/2 kg lık cam kapaklı kavonaza doldurulmalıdır.
Usulüne göre alınmamış ve uygun şekilde analize hazırlanmamış örneklerde analizler en duyarlı yöntem ve cihazlarla dahi yapılmış olsalar bile değer taşımazlar.
Toprak Etüdlerinin Amaçları;
Toprakları belirli toprak serileri ve diğer sınıflandırma üniteleri içerisinde sınıflandırmak. Toprak çeşitleri arasındaki sınırları bulmak ve bunları harita üzerinde çizmek. Toprakların çeşitli kullanımlara uygunluğunu saptamaktır.
Toprak haritası ne demek?
Bir bölgenin toprak özellikleri ve dağılışları hakkında bilgi veren haritalardır. Bu haritalardan, yetiştirilecek ürünlerin belirlenmesi, buna bağlı olarak topraklardan daha iyi verim alınabilmesi gibi bir çok konuda yararlanılır.
Günümüzde halen Türkiye’de özellikle tarım arazilerinin “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’ndaki tanımlamalara göre ifadesel değil, güncel sayısal verilere göre gruplandırılması ve sürdürülebilir arazi yönetimleri ve planlamalarının hazırlanması için toprak serileri ve fazları düzeyinde yapılmış detaylı toprak etüd ve haritalama çalışmalarına ihtiyacı duyulmaktadır
